Nối tiếp những vấn đề được đặt ra tại Diễn đàn Hỗ trợ Pháp lý Đầu tư 2023, Diễn đàn Hỗ trợ Pháp lý 2024 chính thức khởi động vào ngày 05 tháng 3 năm 2024, được triển khai bao gồm 2 kỳ. Trong đó, Diễn đàn Hỗ trợ Pháp lý Đầu tư 2024 – Kỳ 1 tập trung khai bàn luận các nội dung xoay quanh chủ đề “Đầu tư bằng hình thức đối tác công – tư (PPP) trong bối cảnh mới của Thành phố Hồ Chí Minh”.

Trên cơ sở Báo cáo tổng hợp ý kiến của Diễn đàn trước đó cùng kết quả triển khai khảo sát đối với cộng đồng doanh nghiệp, sáng ngày 12 tháng 4 năm 2024, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) phối hợp cùng Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) với sự chỉ đạo của Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh triển khai Phiên Trù bị. Chương trình đã diễn ra thành công tốt đẹp với sự tham gia của nhiều đại biểu đến từ các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài, các đơn vị tư vấn đầu tư, cơ quan nhà nước và các chuyên gia trong lĩnh vực.

Phiên trù bị được triển khai nhằm tổng hợp ý kiến của các Hiệp hội doanh nghiệp, nhà đầu tư liên quan đến hai chủ đề chính gồm:

1. Lựa chọn loại hợp đồng PPP và yêu cầu về đảm bảo cân bằng lợi ích giữa các bên trong hợp đồng;

2. Nâng cao vai trò của khối tư nhân nhằm cải tiến, vận hành hiệu quả dự án PPP tại TP. Hồ Chí Minh.

Với mục tiêu lấy ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, Phiên Trù bị được triển khai theo hình thức đối thoại với sự chủ trì của Trưởng Tiểu ban Công tác: Ông Vũ Tú Thành - Phó giám đốc điều hành, Hội đồng Kinh doanh Mỹ - ASEAN; Trưởng Tiểu ban Chuyên môn của Diễn đàn – LS. Ngô Thanh Tùng – Luật sư thành viên VILAF, Trọng tài viên VIAC. Buổi làm việc có sự tham gia trao đổi từ các đại diện Hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài: Ông Seck Yee Chung - Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Singapore tại Việt Nam (SCCV); Ông Karasawa Masayuki - Đại diện Thường trú Văn phòng Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) chi nhánh TP. Hồ Chí Minh; các đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham); Hiệp hội Doanh nghiệp Malaysia tại Việt Nam cũng tham dự và chia sẻ tại buổi lấy ý kiến. Các chuyên gia hàng đầu có nhiều kinh nghiệm trong tư vấn và làm việc với nhà đầu tư trong lĩnh vực gồm có TS. LS. Lê Đình Vinh - Giám đốc Công ty Luật Vietthink, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) và LS. Hoàng Nguyễn Hạ Quyên - Luật sư Điều hành Công ty Luật TNHH LNT & Thành viên, Trọng tài viên VIAC, Hoà giải viên Trung tâm Hoà giải Việt Nam (VMC).

Luật PPP hiện hành đã có quy định về cơ chế phân chia lợi nhuận và rủi ro, tuy nhiên, nhà đầu tư chưa thực sự thấy thoả đáng với tỷ lệ này. Hơn nữa, trong trường hợp doanh thu thấp hơn phương án tài chính, nhà đầu tư phải thông qua quy trình kiểm toán hết sức khắt khe. Do vậy, nhà đầu tư kỳ vọng trong tương lai sẽ có cơ chế hợp lý hơn.

Góp ý về các loại hợp đồng PPP được áp dụng, nhà đầu tư kiến nghị thành phố nên nghiên cứu áp dụng nhiều hình thức khác ngoài hợp đồng BOT và BT để lựa chọn nhà đầu tư. Bởi lẽ, thứ nhà đầu tư thật sự hướng đến là một mô hình hợp tác, chia sẻ dài hạn chứ không chỉ là tập trung ngắn hạn như BT và BOT. Bên cạnh đó, các mẫu hợp đồng BOT hiện nay cũng rất cơ bản, nhiều khi không đáp ứng được yêu cầu từ nhà đầu tư. Do đó, yêu cầu bổ sung, chi tiết hoá nhiều quy định trong hợp đồng mẫu BOT, có thể kể đến như: quy định về nghĩa vụ, trách nhiệm của cơ quan ký kết hợp đồng, quy định liên quan đến vốn đầu tư và giải ngân vốn đầu tư, cơ chế doanh thu tăng, giảm,...là hoàn toàn cần thiết để đảm bảo tính an toàn về mặt pháp lý, giảm thiểu rủi ro khi triển khai dự án.

Các ý kiến thu thập được từ Phiên Trù bị sẽ được xử lý và chuyển tới các chuyên gia trong nhóm Chuyên môn của Diễn đàn (bao gồm nhiều luật sư, chuyên gia, trọng tài viên uy tín, cơ quan nhà nước có thẩm quyền) để bàn luận và phản hồi nhà đầu tư tại Phiên toàn thể của Diễn đàn.